A dokładniej kościoły ewangelickie i katolickie (będące w przeszłości ewangelickimi) na terenie Rzymskokatolickiej Diecezji Kaliskiej
Na tej stronie znajdziesz już 50 kościołów i kaplic. Czy jest ich w rzeczywistości więcej? Pewnie tak. Szukając i dokumentując te miejsca przebyłem około 1500 km. i zrobiłem przeszło 1000 zdjęć. Na stronie jest zamieszczonych około 300 fotografii. Większość miejsc odwiedziłem w okresie wakacyjnym 2004 roku. Szanowny Internauto – podziel się proszę swoimi spostrzeżeniami. Być może znasz miejsce, którego tu jeszcze nie ma, bądź znasz historię, której tu brakuje.
Brzezinki – kosciół katolicki
Wieś położona niedaleko Wołczyna.
Kościół katolicki. Wybudowany około 1550 roku. Wieża kościoła została dobudowana w 1725 roku. W środku znajduje się gotycki, trzyczęsciowy rzeźbiony ołtarz (1400-1420), ambona z XVI wieku oraz barokowa chrzcicielnica. Świątynia ma charakter cmentarnej budowli sakralnej otoczonej murem. Budowniczym kościoła był Michał Konieczny, mieszkaniec Brzezinek. Dziś jest to Kościół filialny pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.
Byczyna – kosciół katolicki
Miasto położone w północno-wschodniej części województwa opolskiego. Dokładna data powstania Byczyny nie jest znana. W zapiskach Jana Długosza można znaleźć zapis o przeniesieniu sufraganii biskupiej do Byczyny w roku 1041. Kościół katolicki. Niestety nie znam dokładnych danych na jego temat. Został wybudowany w 1787 jako katolicki ale był w swej historii również wykorzystywany przez ewangelików.
Byczyna
Miasto położone w północno-wschodniej części województwa opolskiego. Dokładna data powstania Byczyny nie jest znana. W zapiskach Jana Długosza można znaleźć zapis o przeniesieniu sufraganii biskupiej do Byczyny w roku 1041. Kościoł ewangelicki, z końca XIV wieku. Odnawiany po najeździe Husytów w XV w. a potem jeszcze dwukrotnie w latach 1790-1791 i 1886-1888. Przepiekna budowla stojąca pośrodku placu, bezpośrednio przylegającym do centrum miasta. Również obecnie miejsce nabożeństw ewangelickich.
Bukowina – kosciół katolicki
Wieś położona niedaleko Międzyborza. Kaplica katolicka. Została wybudowana przed II Wojną Światową. Od 1982 roku służy jako kościół Parafii Rzymskokatolickiej pw. Matki Boskiej Częstochowskiej.
Chojnik – kosciół katolicki
Wieś położona na trasie Antonin – Międzybórz. Kościół katolicki. Budowę kościoła rozpoczęto w 13 czerwca 1925 roku. Prace budowlane trwały niecały rok. Kościół został wybudowany na placu podarowanym przez baronową Agnieszkę von Diergardt z domu von. Klitzing. W okresie istnienia gminy ewangelickiej pastorami w tym miejscu byli:Emil Hoffmann (do 1928 roku), Georg Mudrach (1928-1937), Walter Schau (1937-1943) Większość nabożeństw była odprawiana w języku niemickim. Po zakończeniu wojny większość mieszkańców Chojnika wyemigrowała do Niemiec. 25 września 1945 roku, po wcześniejszej przebudowie wnętrza światyni, ks. Wojciech Liberski odprawił pierwszą katalicką Mszę św. 1 lutego 1952 roku powstała w tym miejscu Rzymskokatolicka Parafia pw. Chrystusa Króla.
Czarnylas
Wieś w powiecie ostrowskim. Początki osady datowane są na XVI w. Składała się ona głównie z przybyłych w te strony protestantów. Wieś pierwotnie nosiła nazwę Przygodzka Huba. Budowa kościoła ewangelickiego (drugiego już w tej wsi) przypadła na lata 1889-1900. Budowa kościoła była bezpośrednio powiązana z napływem na te tereny ludności niemieckiej. Obok kościoła została wybudowana w 1900 roku \”pastorówka\”. Kościół ten do dziś służy zborowi. Należy nadmienić, ze pierwszym kościołem ewangelickim we wsi był kościół ufundowany przez Radziwiłłów wybudowany w latach 1845-1850 a obecnie należący do parafii rzymskokatolickiej.
Czarnylas - kościół katolicki
Wieś w powiecie ostrowskim. Początki osady datowane są na XVI w. Składała się ona głównie z przybyłych w te strony protestantów. Wieś pierwotnie nosiła nazwę Przygodzka Huba. Kościoł katolicki. Ufundowany przez księżną Ludwikę Radziwiłłówną był budowany w latach 1845-1850. Od 1945 roku kościół należy do katolików. Obecnie Kościół pw. N.M.P Niepokalanie Poczętej.
Dobrzyca – kosciół katolicki
Wieś nad rzeką Potoką, siedziba gminy, ok 3100. mieszkańców. Najbliższa duża miejscowość – Pleszew. Niestety niewiele wiem na jego temat. Został wybudowany w latach trzydziestych XIX wieku. Obecnie jest własnością Parafii św. Tekli w Dobrzycy. Kościół był częsciowo remontowany. Stan zewnętrzny jest utrzymany na dobrym poziomie.
Gądkowice – kosciół katolicki
Wieś leżąca na terenie gminy Milicz. Kościół katolicki. Został wybudowany w 1890 roku. Od 1945 roku służy katolikom skupionym w Parafii Św. Antoniego Padewskiego. Przez te lata świątynia jest systematycznie odnawiana i remontowana.
Gierałcice
Wieś w powiecie kluczborskim. Gmina Wołczyn. Kościół ewangelicki. W bezpośrednim otoczeniu cmentarz. Wybudowany w 1617 a przebudowany w 1694. Obiekt sakralny wybudowany na osi wschód – zachód, wieża konstrukcji słupowej. Wewnątrz XVII w. ambona, dzwon z 1694 roku oraz organy z 1831 r. Jeden z najładniejszych kościołów ewangelickich na interesującym mnie terenie.
Goszcz
Wieś położona w odległości 4 km na północ od Twardogóry. Pierwotnie nazywana Gościec. Kościół ewangelicki, barokowy, wzniesiony w latach 1743-1749, bezpośrednio przylegający do pałacu (wybudowanego w latach 1749-1755, dziś niestety to juz tylko ruiny) Należy nadmienić, ze to był drugi pałac, pierwszy wybudowany w latach 1730-1740 strawił pożar. Kościół został opuszczony w 1945 roku. Jest to wg mojej wiedzy najstarszy istniejący kościół ewangelicki na terenie branym pod uwagę w tym opracowaniu.
Grabów
Miasto liczące ok. 2100 mieszkańców Kościół w Grabowie, znajdujący się przy ul. Kaliskiej został wybudowany w 1887 roku. Niestety w obecnej chwili praktycznie nic wiecej na jego temat nie wiem.
Grabowno Wielkie – kościół katolicki
Wieś położona na południe od Twardogóry. Kościół katolicki. Wzniesiony przez protestantów w XVII wieku. Od 1945 roku w posiadaniu katolików. W 1972 roku erygowano tutaj Parafię Matki Boskiej Częstochowskiej.
Granowiec - kościół katolicki
Wieś położona na południe od Twardogóry. Kościół katolicki. Wzniesiony przez protestantów w XVII wieku. Od 1945 roku w posiadaniu katolików. W 1972 roku erygowano tutaj Parafię Matki Boskiej Częstochowskiej.
Jarocin – kościół katolicki
Miasto powiatowe. Prawa miejskie od 1257 roku. Obecnie kościół kaltolicki. Wybudowany w latach 1847-1848, gruntownie przebudowany w 1894 roku (min. zakupiono organy, witraże, zrobiono ogrzewanie). Jednonawowy z wieża o ażurowym zwieńczeniu w kształcie ostrosłupa (sama wieża dokończona w 1877 roku)
Kazimierka Nowa
Wieś w gminie Chocz (5 km na północ od Chocza) Kościół ewangelicki, cmentarny, wybudowany w 1907 roku. Do dziś miejsce kultu społeczności ewangelickiej. Obecnie filia parafii ewangelickiej w Kaliszu.
Kępno
Miasto powiatowe, najdalej wysunięty na południe powiat Wielkopolski. Ok. 15500 mieszkańców. Kościół przy Al. Marcinkowskiego do dzisiejszego dnia służy parafii ewangelicko-augsburskiej. Niestety w obecnej chwili nie dysponuję żadnymi materiałami na jego temat.
Kobyla Góra
Wieś położona na trasie z Ostrzeszowa do Sycowa. Kościół ewangelicki w Kobylej Górze został wybudowany w 1887 roku. Niestety nie posiadam obecnie bliższych informacji na jego temat.
Krotoszyn – kościół katolicki
Miasto powiatowe liczące ok. 30000 mieszkańców. Obecnie Kościół Św. Andrzeja Boboli (parafia rzymskokatolicka), zbudowany w latach 1788-1790.Dwie wieże zostały dobudowane w latach 1884-1885. W sąsiedztwie znajduje sie również dawna pastorówka wybudowana w 1846 roku oraz dawny dom kantora.
Krzywizna – kościół katolicki
Wieś w gminie Kluczbork. Obecnie kościół katolicki. Wybudowany w latach 1881-1883 w miejscu zburzonego kościoła drewnianego. W kościele znajduje się gotycki dzwon z 1514 roku. Od 1945 roku kościół służy katolikom. Obecnie Parafia Matki Boskiej Częstochowskiej.
Latowice – kościół katolicki
Wieś w gminie Sieroszewice. Obecnie kościół Rzymskokatolickiej Parafii Matki Boskiej Częstochowskiej. Kościół został wybudowany w latach 1871-1872. Służy katolikom od 8 grudnia 1945 roku. Wtedy to został poświęcony.
Międzybórz
Miasto liczące ok 2400 mieszkańców. Do 1945 roku nazywane Neu Mittelwalde. Kościół pw. Świętego Krzyża, wybudowany w latach 1838-1839. Poświęcenie kościoła nastąpiło 13 grudnia 1939 roku. Budowla neoklasycystyczna wykonana na planie krzyża greckiego. W środku kamienna podłoga, dwa rzędy empor, prospekt organowy (26 rejestrowy instrument firmy \”Schlag und Söhne\” z 1913 roku) Przy kościele zachowały się fragmenty murów obronnych z XIV wieku.
Nowe Skalmierzyce – kościół katolicki
Miasto położone w bezpośrednim sąsiedztwie Kalisza.. Kościół został wybudowany w latach 1911-1913 staraniem pastora Bertholda Haarhausena. Budynek jednokondygnacyjny, nakryty wysokim dachem, wnętrze jednonawowe z wyodrębnionym prezbiterium w którym pierwotnie znajdował się ołtarz ambonalny. W kościele zachowało się drewniane sklepienie pokryte polichromią z motywami roślinnymi i wersetami biblijnymi. Empory balkonowe, bogato zdobione oraz drzwi z zarysami kolumn w frontonie kościoła są dopełnieniem bogactwa tej świątyni. Po II wojnie światowej opuszczony kościół przejęli katolicy. Akt poświęcenia świątyni miał miejsce 26 czerwca 1951 roku. Wtedy tez kościół zyskał tytuł Matki Bożej Nieustającej Pomocy. W 1989 roku, na mocy ustawy o Stosunku Państwa do Kościołam, Skarb Państwa przekazał kościół wraz z plebanią parafii rzymskokatolickiej. Obecnie kościół filialny parafii w Nowych Skalmierzycach.
Odolanów
Miasto o którym pierwsza zmianka historyczna datowana jest na 1301 rok. Kościół ewangelicki, wybudowany w latach 1775-1780 niestety po ostatniej wojnie uległ dewastacji. Obecnie właścicielem obiektu są władze miasta.
Ostrów Wielkopolski – kościół katolicki
Miasto powiatowe. Pierwsza lokacja Ostrowa miała miejsce na początku XV w. Kościół ewangelicki, poświęcony w 1778 roku. Powstał po wielu latach próśb kierowanych przez ówczesny zbór do włąsciciela miasta MIchała Hieronima Radziwiłła. Prawdopodobnie w połowie XIX wieku dobudowano wieżę, która pierwotnie miała spiczasty chełm (zupełnie inny od obecnego). Kościół jest prawdopodobnie najstarszą zachowaną w całości budowlą w Ostrowie Wielkopolskim. W bezpośrednim sąsiedztwie kościoła wybudowano szkołę ewangelicką (w roku 1866), w której dziś mieści się Szkoła Podstawowa.
Ostrzeszów – kościół katolicki
Miasto liczące przeszło 15000 mieszkańców (lokacja miasta w drugiej połowie XIII wieku). Kościół katolicki. Wybudowany w 1806 roku. Obecnie Parafia Chrystusa Króla. Obok kościoła mieści się plebania i kaplica ewangelicka.
Ostrzeszów Kaplica
Miasto liczące przeszło 15000 mieszkańców (lokacja miasta w drugiej połowie XIII wieku). Kaplica ewangelicka wraz z plebanią.
Paruszowice
Wieś nie należąca już do diecezji kaliskiej jednak w bezpośrednim sąsiedztwie jej granicy. Kościół ewangelicki. Niestety w obecnej chwili nic na jego temat nie wiem. Jest cały czas używany przez lokalną społeczność ewangelicką i jest kościołem filialnym Parafii Ewangelickiej w Wołczynie.
Pisarzowice
Wieś położona pod lasem w odległości około 3 km. od Sycowa. Kościół wzniesiony z inicjatywy księcia Gustawa Birona von Curland , który był właścicielem dóbr sycowskich . Nad wejściem umieszczono rok 1902, prawdopodobnie rok oddania świątyni. Początek budowy był zapewne wcześniej, prawdopodobnie w roku 1900. Kościół w stanie agonalnym. Wieża pochylona, środek zdewastowany. Jeden z kaliskich fotografów wykorzystuje to miejsce do robienia zdjęć ślubnych.
Pleszew - kościół katolicki
Miasto powiatowe, usytuowane na płaskim wzniesieniu nad rzeką Ner, zajmuje obszar ok. 13 km2. Zamieszkuje je przeszło 18000 mieszkańców. Kościół został wybudowany w latach 1844-1848 na miejcu kościoła drewnianego istniejącego od 1794 roku. Obecnie należy do Parafii Najświętszego Zbawiciela.
Prażuchy
Wielkopolska, 23 km od dawnego miasta wojewódzkiego, droga w kierunku Koła. Miejsce nasiąknięte historią a równocześnie bardzo mało znane nawet dla okolicznych mieszkańców. Kościół został wybudowany w 1833 roku. Po II Wojnie Światowej był użyczony Parafii katolickiej w Kosmowie. Niestety dziś jest zupełnie opuszczony.
Radzowice - kościół katolicki
Wieś w gminie Dziadowa Kłoda. Kościół Świętej Trójcy. Pierwotny wzniesiony w 1524, obecny barokowy wybudowany w 1764. Konstrukcja kościoła szkieletowa, jednonawowa z murowaną wieżą. Obecnie kościół jest wykorzystywany przez katolików.
Sierszew - kościół katolicki
Wieś w powiecie jarocińskim. Obecnie kościół katolicki. Został wybudowany w 1847 roku. Do 1856 roku społeczność ewangelicka na tym terenie należała do gminy pleszewskiej. W tym właśnie roku Sierszew został wyłączony z niej i powstała odrębna gmina, której pierwszym pastorem był Karol Gottlieb Gartig. W niedalekiej odległości od kościoła znajdował się również cmentarz.
Skałągi - kościół katolicki
Wieś w gminie Wołczyn. Kościół katolicki. Obecny wybudowany w katach 1791-1792. Wieża dobudowana w 1880 roku. W 1927 roku świątynia została odnowiona i powiększona. Obecnie kościół Parafii Św. Michała Archanioła.
Smardy Górne - kościół katolicki
Wieś w gminie Kluczbork. Kościół katolicki. Obecny wybudowany w 1893 roku na miejscu drewnianego z 1636 roku. Obecnie kościół Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego.
Sobiesęki - kościół katolicki
Wieś w gminie Brzeziny. Kościół katolicki. Niestety nic nie wiem na jego temat.
Stara Huta
Wieś. Kościół ewangelicki. Filia Parafii Ewangelickiej w Sycowie.
Stawiszyn
Miasto położone na północ od Kalisza. Siedziba gminy. Kościół ewangelicki, terytorialnie należący do Parafii Ewangelickiej w Kaliszu. Wybudowany w latach 1785-1788. Obecnie w stanie dość nieciekawym – szczególnie jeśli chodzi o dach.
Syców
Miasto w powiecie oleśnickim. Blisko 11000 mieszkańców. Prawa miejskie miasto uzyskało około 1312 roku. Kościół Zamkowy ap. Jana i Piotra. Przywilej Fryderyka II Wielkiego na budowę kościoła uzyskano 11.11.1784 roku. Projekt kościoła został zamówiony u późniejszego autora Bramy Brandenburskiej, wrocławskiego architekta Karla Gottharda Langhansa. Budowę rozpoczęto w 1786 roku pod kierownictwem Martina Gertnera w miejscu wcześniej rozebranej części zamku. Otwarcie kościoła nastąpiło 29 września 1789 roku, uroczystości tej przewodniczył pastor Johann Wenzel. Warto wspomnieć, że patroni parafii zostali nadani na cześć fundatorów kościoła Ernsta Johana von Biron i jego syna Petera Birona v.Curland. Wewnątrz wyróżnia się oltarzo-ambona z 1789 roku z namalowanym przez baronową von Cerini obrazem \”Wniebowstąpienie Chrystusa\” oraz prospekt organowy z 1854 roku.
Trzebicko - kościół katolicki
Trzebicko to wieś położona w północno-wschodniej części województwa dolnośląskiego na terenie malowniczej Kotliny Milickiej bogatej w lasy i zbiorniki wodne. Z kościelnego wzgórza można podziwiać widok na Doline Baryczy. Według tradycji to właśnie w tym miejscu wygłosił swoje kazanie w 997 roku Święty Wojciech który potem został zamordowany przez Prusów. Pierwsza pisana wzmianka jaka się zachowała o społeczności parafialnej w tym miejscu jest datowana na 1571 rok. Można przypuszczać, że już wtedy istniała tu kaplica bądź kościół. W tym tez okresie wieś Trzebicko należała do właściciela Milicza. W czasie reformacji magnat von Kurzbach – włąściciel Milicza – przeszadł na protestantyzm i kościół stał się zborem. Trwało to około 100 lat. W 1645 roku kościół ponownie został oddany katolikom, okoliczna ludność była w tym czasie w większości protestancka.
Obecny kościół został wybudowany lub przebudowany w 1672 roku. Świadczy o tym napis wyryty nad bocznym wejściem. Sama wieża pochodzi z 1600 roku, z tego samego roku jest zawieszony w niej dzwon spiżowy. Ołtarz główny pochodzi z 1678 roku. Obecnie jest to Kościół Parafialny pw. św. Macieja Apostoła. Parafia należy do Rzymskokatolickiej Diecezji Kaliskiej.
Twardogóra - kościół katolicki
Miasto we wschodniej części województwa dolnośląskiego. Przeszło 7000 mieszkańców. Prawa miejskie zostały nadane w 1293 roku przez Henryka III księcia głogowskiego. Kościół katolicki. Wybudowany w 1873 roku. Piękna budowla w stylu neogotyckim. Obecnie Diecezjalne Sanktuarium Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych.
Twardogóra
Miasto we wschodniej części województwa dolnośląskiego. Przeszło 7000 mieszkańców. Prawa miejskie zostały nadane w 1293 roku przez Henryka III księcia głogowskiego. Kościół ewangelicki, obecnie opuszczony. Wybudowany w 1878 roku, gruntownie przebudowany w pierwszej połowie XX wieku. Konstrukcja kościoła szkieletowa, jednonawowa z wieżą wtopioną w fasadę zachodnią.
Wieruszów
Miasto powiatowe. Kościół ewangelicki, filialny Parafii Ewangelickiej w Kępnie. Wybudowany w roku 1888. Neogotycki, wieża w kształcie ostrosłupa.
Wołczyn - kościół katolicki
Miasto, siedziba gminy o ponad 740-letniej historii. Kościół katolicki. Wybudowany w latach 1859-1861. Obecnie kościół parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP. Od 1947 roku parafię prowadzi Wspólnota Zakonna Braci Mniejszych Kapucynów Prowincji Krakowskiej.
Wołczyn
Miasto, siedziba gminy o ponad 740-letniej historii. Kościół ewangelicki, pierwotnie staro-luterański, wybudowany w 1848 roku. Wokół kościoła cmentarz.
Wróbliniec - kościół katolicki
Wieś w gminie Milicz. Wybudowany w 1912 roku. Niestety nic o nim nie wiem.